فکت‌نامه | Factnameh

مرور هفتگی فکت‌چک‌های سایت فکت‌نامه

Listen on:

  • Podbean App
  • Spotify
  • Amazon Music

Episodes

2 days ago

در قسمت ۱۸۴ پادکست هفتگی فکت‌نامه، چند مورد از عکس‌ها و ویدیوهایی را که به حمله موشکی ایران به اسرائیل منتسب شده بود، اما نادرست بودند، بررسی و مرور کردیم.
یک عکس دستکاری‌شده با عنوان ازدواج زوج لبنانی با پس‌زمینه موشک‌های ایرانی در رسانه‌های ایران زیاد دست به دست شد، که از نمونه‌های بارز همین تصاویر نادرست محسوب می‌شود.
برخی رسانه‌ها و کاربران شبکه‌های اجتماعی، ویدیوی قدیمی انفجار یک برج در مسکو را با عنوان اصابت موشک ایرانی به قلب تل‌آویو منتشر کرده بودند، تا جایی که اکانت رسمی دفتر رهبر جمهوری اسلامی ایران در X هم از همان ویدیو استفاده کرده بود،‌ اما بعد از انتشار درستی‌سنجی فکت‌نامه، پست و ویدیوی خود را حذف و بعد از چند ساعت یک کلیپ اصلاح‌شده را منتشر کردند.
دو ادعای اخیر علی خامنه‌ای، یکی درباره وضعیت ارتباط جمهوری اسلامی ایران با جهان و دیگری درباره «قانونی بودن حمله هفتم اکتبر حماس»، سوژه‌های بعدی ما در پادکست این هفته هستند.
مرور دو فکت‌چک اقتصادی درباره هزینه تامین کالاهای اساسی و میزان قاچاق بنزین را نیز در این اپیزود خواهید شنید.
یک ادعای نادرست درباره افغانستانی بودن پسربچه‌ای که اخیرا در آمریکا بازداشت شده، مطرح شده بود که آن را نیز فکت‌چک کردیم.
این هفته یک گزارش بدون نشان را هم مرور کردیم؛ روایت‌ها از دختری که در سن یازده‌سالگی به اسارت گرفته شد و بعد از یک دهه آزاد شد.
آخرین فکت‌چک این اپیزود مربوط به ادعای وجود یک تک‌شاخ افسانه‌ای در جنوب ایران است که درباره آن توضیح داده‌ایم.
 
00:01:34 مقدمه
00:03:19 عکس ساختگی «ازدواج زوج لبنانی با پس‌زمینه موشک‌های ایران»
00:07:45 چند تصویر نادرست منتسب به حمله موشکی ایران به اسرائیل
00:19:38 استفاده از ویدئوی انفجار در روسیه، به عنوان حمله موشکی ایران
00:23:57 ادعای نادرست خامنه‌ای درباره «قانونی‌بودن» حمله هفتم اکتبر
00:33:35 ادعای گمراه‌کننده خامنه‌ای درباره روابط ایران با کشورهای دنیا
00:42:03 هزینه واقعی تامین سبد اقلام اساسی خانوار چقدر است؟
00:48:41 آمارهای نادرست و بزرگ‌نمایی شده از قاچاق بنزین
00:54:25 ادعای افغانستانی‌بودن کودکی که در فلوریدا دستگیر شد
00:58:29 انتساب ویدیوی دختری در ترکیه به کودکان سیستان و بلوچستان
01:00:06 «فوزیه»، دختری که در عراق ربوده شد و در غزه پیدا شد
01:08:11 ادعای نادرست دیده‌شدن آهوی تک‌شاخ اصیل ایرانی
01:12:24 کامنت‌ها
 
پادکست فکت‌نامه را فرهاد و رضا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر و دبیر تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. گفت‌وگوهای هفتگی آنان بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی،‌ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.
هیلا نیکو، کاورهای پادکست را طراحی می‌کند، باربد بیات، موسیقی پادکست را ساخته و افشین صدری، شان جم و نادر صمدی به همراه نیوشا و آرین کار تهیه و تولید این قسمت را بر عهده داشته‌اند.
پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید.
فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم یا در این هفته در سایت فکت‌نامه منتشر کرده‌ایم:
فهرست و تعریف نشان‌های فکت‌نامه
ویدئوهای آموزشی مکتب‌خانه
ویدیوی فرار نتانیاهو بعد از حمله ایران به اسرائیل، قدیمی است
عکس دستکاری‌شده «ازدواج زوج لبنانی با پس‌زمینه موشک‌های ایران»
استفاده از ویدئوی قدیمی و دستکاری‌شده به عنوان حمله موشکی ایران
ویدیوی منتسب به آسمان اسرائیل در زمان حمله موشکی ایران
تصاویر قطعات باقی‌مانده موشک، ارتباطی با حمله اخیر ندارد
ویدیوی سوختن اتوبوس‌ها در تل‌آویو پس از حمله انصارالله
ویدئوی ساختگی با عنوان آتش‌سوزی بر اثر بمباران در بیروت
ادعای «صوت لو رفته نتانیاهو» بی‌اساس است
استفاده از ویدئوی انفجار در روسیه، به عنوان حمله موشکی ایران
ادعای نادرست خامنه‌ای درباره «قانونی‌بودن» حمله هفتم اکتبر حماس
ادعای گمراه‌کننده خامنه‌ای درباره روابط ایران با کشورهای دنیا
هزینه واقعی تامین سبد اقلام اساسی خانوار چقدر است؟
آمارهای نادرست و بزرگ‌نمایی شده از قاچاق بنزین
ادعای نادرست درباره افغانستانی‌بودن کودکی که در فلوریدا دستگیر شد
ویدیویی از ترکیه منسوب به کودکان سیستان و بلوچستان، نادرست است
«فوزیه امین سیدو» دختری که در عراق ربوده شد و در غزه پیدا شد
ادعای نادرست دیده‌شدن آهوی تک‌شاخ اصیل ایرانی بعد از دو قرن
همه چیز درباره «هما»
کانال پادکست «هزارداستان بودجه» در کست‌باکس

4 days ago

کلمه «دانش‌بنیان» یکی از کلیدواژه‌های پراستفاده رهبران جمهوری اسلامی، به خصوص علی خامنه‌ای در دهه ۱۳۹۰ است.
در نهمین قسمت هزارداستان بودجه سراغ این موضوع رفته‌ایم که چگونه این عبارت تخصصی تبدیل به یک پروژه سیاسی پرهزینه شد.
در این قسمت درباره رشد بسیار سریع و مشکوک شرکت‌های دانش‌بنیان و بار مالی آن برای بودجه و اقتصاد ایران صحبت می‌کنیم. 
 
هزارداستان بودجه در کست‌باکس
هزارداستان بودجه در سایت رادیو فردا
سایت‌ ایران‌بودجه
قانون بودجه ۱۴۰۳ 
گزارش رادیو فردا درباره شرکت‌های دانش‌بنیان

Thursday Oct 03, 2024

در قسمت ۱۸۳ پادکست هفتگی فکت‌نامه ابتدا چند خبر و تصویر ادعایی درباره حملات اخیر ایران علیه اسرائیل را مرور کوتاهی کردیم.
در ادامه، درستی‌سنجی ویدیویی قدیمی را که ادعا می‌شد مربوط به شادی مردم لبنان بعد از کشته شدن سیدحسن نصرالله است، مرور کردیم.
اخیرا نتایج یک نظرسنجی درباره درگیری‌های اسرائیل و فلسطین بعد از حمله ۷ اکتبر حماس در برخی رسانه‌های داخلی منتشر شد که یک نکته مهم و گمراه‌کننده داشت.
چندی قبل در گزارشی مفصل به موضوع طب ارتعاشی، انرژی‌درمانی و انرژی شفابخش پرداختیم و در این قسمت پادکست درباره بخش‌هایی از آن صحبت کردیم.
صحبت‌های اخیر ترامپ به شکل نادرستی در خبرگزاری فارس ترجمه شده بود که آن را فکت‌چک کردیم و در این اپیزود به آن اشاره کرده‌ایم.
آمار و ادعاهای بی‌اساس درباره دانش‌آموزان افغانستانی در ایران و برخی ادعاهای یک مناظره درباره همین موضوع، یکی از دیگر از سوژه‌های این اپیزود است.
در پایان، درباره ویدیویی ساختگی توضیح دادیم که مدعی بود ایلان ماسک گفته تبار ایرانی دارد و ایرانیان باهوش‌ترین مردم دنیا هستند.
 
00:01:34 مقدمه
00:05:40 انتشار ویدئویی قدیمی به عنوان شادی لبنانی‌ها از کشته‌شدن نصرالله
00:08:54 استفاده گمراه‌کننده از یک نظرسنجی قدیمی درباره جنگ غزه
00:17:23 درباره طب ارتعاشی، انرژی‌درمانی و انرژی شفابخش چه می‌دانیم
00:33:09 ترجمه نادرست خبرگزاری فارس از صحبت‌های ترامپ درباره ایران
00:36:57 آمار و ادعاهای بی‌اساس درباره دانش‌آموزان افغانستانی در ایران
00:48:29 ویدیوی اعتراف ایلان ماسک به تبار ایرانی‌اش
00:50:29 کامنت‌ها
 
پادکست این هفته فکت‌نامه را رضا و رزا اجرا می‌کنند که به ترتیب دبیر تحریریه و عضو تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. گفت‌وگوهای هفتگی آنان بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی،‌ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.
هیلا نیکو، کاورهای پادکست را طراحی می‌کند، باربد بیات، موسیقی پادکست را ساخته و افشین صدری، شان جم و نادر صمدی به همراه نیوشا و آرین کار تهیه و تولید این قسمت را بر عهده داشته‌اند.
پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید.
فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم یا در این هفته در سایت فکت‌نامه منتشر کرده‌ایم:
فهرست و تعریف نشان‌های فکت‌نامه
ویدئوهای آموزشی مکتب‌خانه
انتشار ویدئویی قدیمی به عنوان شادی لبنانی‌ها از کشته‌شدن نصرالله
استفاده گمراه‌کننده از یک نظرسنجی قدیمی درباره جنگ غزه
درباره طب ارتعاشی، انرژی‌درمانی و انرژی شفابخش چه می‌دانیم
ترجمه نادرست خبرگزاری فارس از صحبت‌های ترامپ درباره ایران
آمار و ادعاهای بی‌اساس درباره دانش‌آموزان افغانستانی در ایران
ویدیوی اعتراف ایلان ماسک به تبار ایرانی‌اش
آیا گفته‌های محمدعلی طاهری مبنای علمی دارد؟
بررسی برخی ادعاها درباره هوش ایرانیان
کانال پادکست «هزارداستان بودجه» در کست‌باکس

Tuesday Oct 01, 2024

پادکست و مجموعه‌مقالات «واژه‌نامه دروغ‌پراکنی» به کلیدواژه‌هایی می‌پردازد که در گفتمان رسمی حکومت ایران برای انتشار ادعاهای بی‌مبنای خود استفاده می‌شود.
این کلیدواژه‌ها طی چندین دهه به طور سیستماتیک از سوی مقامات ارشد و رسانه‌های دولتی ایران استفاده و به تدریج به بخشی جدایی‌ناپذیر از سازوکار انتشار اطلاعات نادرست در ایران تبدیل شده‌اند.
در نتیجه این کلیدواژه‌ها نقش تعیین‌کننده‌ای در تبلیغ باورهای نادرست و غیرمستند در جامعه ایران داشته‌اند، تا جایی که نه تنها بر حامیان حکومت ایران، بلکه به‌طور غیرمستقیم بر ادبیات منتقدان و مخالفان نیز تأثیر گذاشته است.
در قسمت چهارم از سری‌پادکست‌های «واژه‌نامه دروغ‌پراکنی» توضیح داده‌ایم که بخشی از ادعاهای ساختگی مقام‌های حکومتی ایران، به شکل «پیش‌بینی»هایی هستند که مبنای علمی ندارند.
در اینجا صحبت از پیش‌بینی‌هایی است که عمدتاً، فراتر از آرزوهای سیاسی مقامات نیستند و حتی در مواردی، زاییده تصور اطلاع آن‌ها از «غیب» به نظر می‌آیند.
اهمیت این رویه از آن جهت است که رهبران سابق و فعلی جمهوری اسلامی، آشکارا بخشی از پرهزینه‌ترین تصمیم‌های خود را، با ادعای اطلاع از آینده توجیه کرده‌اند.
در این قسمت، مثال‌ها و موارد مختلفی از این قبیل «پیش‌بینی»های مقامات سیاسی و مذهبی حکومت ایران را مرور کرده‌ایم.
پادکست «واژه‌نامه دروغ‌پراکنی» به همراه مقاله مرتبط با آن، هر دو هفته یک‌بار چهارشنبه‌ها در پادگیرها و سایت فکت‌نامه منتشر خواهد شد. برای شنیدن این پادکست‌ها اسم «فکت‌نامه» را در اپلیکشین‌های پادکست جستجو کنید. 
نسخه متنی قسمت چهارم پادکست واژه‌نامه دروغ‌پراکنی در سایت فکت‌نامه

پیجرها

Thursday Sep 26, 2024

Thursday Sep 26, 2024

در قسمت ۱۸۲ پادکست هفتگی فکت‌نامه، طبق معمول ابتدا چند موضوع مهم روز را اندکی مرور کردیم و سپس به عنوان نخستین فکت‌چک، توضیح دادیم که درباره انفجار پیجرها و بیسیم‌های حزب‌الله لبنان چه می‌دانیم.
در ادامه، به ویدیویی اشاره کردیم که برخی رسانه‌های ایران به عنوان حمله پهپادی حزب‌الله منتشر کرده بودند، اما ماجرای دیگری داشت.
چندی قبل ادعایی نادرست درباره تاریخچه شکل‌گیری واژه «آزار جنسی» مطرح شده بود که در این قسمت پادکست به طور مفصل به آن پرداخته‌ایم.
مسعود پزشکیان در نشست خبری خود جمله‌ای را درباره هزینه واردات بنزین و پرداخت مطالبات برخی اقشار جامعه گفته بود که ما در گزارشی به ابعاد مختلف این ادعا اشاره کردیم.
مرور دو فکت‌چک با موضوع مهاجران افغانستانی؛ یکی ادعای احتکار نان از سوی آنها و دیگری، ادعای بی‌اساس یک نماینده مجلس درباره جمعیت افغانستانی‌ها در ایران، دیگر سوژه‌های این قسمت از پادکست فکت‌نامه هستند.
 
00:01:37 مقدمه
00:03:57 از انفجار دستگاه‌های ارتباطی پیجر و بیسیم حزب‌الله لبنان چه می‌دانیم؟
00:21:10 انتشار ویدئوی قدیمی مربوط به اوکراین به عنوان حمله پهپادی حزب‌الله
00:23:56 اطلاعات نادرست درباره تاریخچه شکل‌گیری واژه «آزار جنسی»
00:52:07 ارتباط پول واردات بنزین با مطالبات قانونی شهروندان چیست؟
01:00:04 شخصی که ۵۰۰۰ نان را احتکار کرده، شهروند افغانستانی نیست
01:02:15 آمار جمعیت ۱۷ میلیون نفری افغانستانی‌ها در ایران، نادرست است
01:08:14 کامنت‌ها
 
پادکست این هفته فکت‌نامه را فرهاد، رضا و رزا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر، دبیر تحریریه و عضو تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. گفت‌وگوهای هفتگی آنان بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی،‌ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.
هیلا نیکو، کاورهای پادکست را طراحی می‌کند، باربد بیات، موسیقی پادکست را ساخته و افشین صدری، شان جم و نادر صمدی به همراه نیوشا و آرین کار تهیه و تولید این قسمت را بر عهده داشته‌اند.
پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید.
فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم یا در این هفته در سایت فکت‌نامه منتشر کرده‌ایم:
فهرست و تعریف نشان‌های فکت‌نامه
ویدئوهای آموزشی مکتب‌خانه
از انفجار دستگاه‌های ارتباطی پیجر و بیسیم حزب‌الله لبنان چه می‌دانیم؟
انتشار ویدئوی قدیمی مربوط به اوکراین به عنوان حمله پهپادی حزب‌الله
اطلاعات نادرست درباره تاریخچه شکل‌گیری واژه «آزار جنسی»
ارتباط پول واردات بنزین با مطالبات قانونی شهروندان چیست؟
شخصی که ۵۰۰۰ نان را احتکار کرده، شهروند افغانستانی نیست
آمار جمعیت ۱۷ میلیون نفری افغانستانی‌ها در ایران، نادرست است
ادعای شاخ‌دار درباره تدریس نابودی اقتصاد ایران در مدارس ژاپن
کانال پادکست «هزارداستان بودجه» در کست‌باکس

Thursday Sep 26, 2024

در گیر و دار بررسی بودجه سال ۹۸ ناگهان خبر رسید که علی خامنه‌ای دستور داده که فرایند بررسی متوقف شود و بودجه برای «اصلاح ساختاری» به دولت بازگردانده شود. از آن زمان نزدیک ۶ سال می‌گذرد و عبارت «رهنمودهای رهبری برای اصلاح ساختار بودجه» در رسانه‌ها و مراجع رسمی بارها دست به‌دست و تکرار شده است. 
در هشتمین قسمت هزارداستان بودجه سراغ این سوال رفتیم که منظور رهبر جمهوری اسلامی از «اصلاح ساختار بودجه» چیست؟ 
 
هزارداستان بودجه در کست‌باکس
هزارداستان بودجه در سایت رادیو فردا
سایت‌ ایران‌بودجه
قانون بودجه ۱۴۰۳ 
قانون بودجه ۱۴۰۲ 
لایحه بودجه ۱۳۹۸
اپیزود ۱۴۸ پادکست هفتگی فکت‌نامه
درستی‌سنجی اظهارات یک روحانی درباره نفت و انفال

Thursday Sep 19, 2024

در قسمت ۱۸۱ پادکست فکت‌نامه ابتدا به مقاله‌ای اشاره کردیم که به درخواست مجله «تایم» از فکت‌نامه، تهیه و در وبسایت این مجله منتشر شد. سپس برخی خبرهای اولیه درباره انفجار چند هزار پیجر در لبنان را مرور کردیم.
در ابتدای فکت‌چک‌های پرتعداد این هفته، به ویدیویی اشاره کردیم که ادعا شده مربوط به وداع کادر درمان با پیکر مهسا امینی است.
ادعای نادرست مسعود پزشکیان در نشست خبری خود درباره موشک‌های هایپرسونیک ایران، فکت‌چک دیگری است که در این قسمت درباره آن توضیح دادیم.
ویدیویی که برخی با استناد به آن گفته بودند بنزین برای بازنشستگان امارتی رایگان شده است، سوژه دیگر این هفته بود.
در این قسمت همچنین روایت‌های مختلف و متفاوتی را که از تلاش احتمالی صادق خلخالی برای تخریب تخت جمشید وجود دارد، مرور کردیم.
چهار ادعا که ارتباط مستقیم و غیرمستقیم با موضوع مهاجران افغانستانی در ایران دارند نیز سوژه فکت‌چک‌های دیگر این هفته بودند.
شایعه عقد یک مداح معروف با چند زن جوان تایلندی و ادعای تکراری درمان خانگی آب مروارید نیز از موضوعاتی بودند که این هفته به نشان‌هایی بهتر از شاخ‌دار و نادرست نرسیدند.
ادعای وجود یک علامت پرحاشیه بر روی لباس رسمی کماندوهای اسرائیلی، سوژه دیگری بود که فکت‌چک آن را در این پادکست مرور کردیم.
 
00:01:29 مقدمه
00:11:17 ویدیوی نادرست منسوب به وداع با پیکر بی‌جان مهسا امينی‌‌
00:14:28 ادعای نادرست پزشکیان درباره ایرانی‌نبودن موشک فلسطین-۲
00:18:42 بنزین رایگان برای بازنشستگان اماراتی
00:25:54 درباره خلخالی و تلاش برای تخریب تخت‌جمشید
00:39:16 ادعا درباره تعداد افغانستانی‌هایی که روزانه وارد ایران می‌شوند
00:51:45 شایعه نادرست درباره اخراج پسر خداداد عزیزی از ایران
00:53:41 ادعای نادرست نماینده مجلس درباره اتباع غیرایرانی و یارانه‌ها
01:01:49 ویدیوی نادرست منتسب به قمه‌کشی دختران افغانستانی
01:05:11 ادعای بی‌اساسِ عقد مداح خامنه‌ای، با سه زن تایلندی در بانکوک
01:12:29 بج «نیل تا فرات» روی بازوی کماندوهای اسرائیلی؟
01:17:51 چکاندن آب پیاز و لیموترش در چشم آب‌مروارید را درمان نمی‌کند
01:22:40 کامنت
 
پادکست فکت‌نامه را فرهاد و رضا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر و دبیر تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. گفت‌وگوهای هفتگی آنان بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی،‌ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.
هیلا نیکو، کاورهای پادکست را طراحی می‌کند، باربد بیات، موسیقی پادکست را ساخته و افشین صدری، شان جم و نادر صمدی به همراه نیوشا و آرین کار تهیه و تولید این قسمت را بر عهده داشته‌اند.
پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید.
فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم یا در این هفته در سایت فکت‌نامه منتشر کرده‌ایم:
فهرست و تعریف نشان‌های فکت‌نامه
ویدئوهای آموزشی مکتب‌خانه
ویدیوی نادرست منسوب به وداع با پیکر بی‌جان مهسا امينی‌‌
ادعای نادرست پزشکیان درباره ایرانی‌نبودن موشک فلسطین-۲
بنزین رایگان برای بازنشستگان اماراتی
درباره خلخالی و تلاش برای تخریب تخت‌جمشید
ادعا درباره تعداد افغانستانی‌هایی که روزانه وارد ایران می‌شوند
شایعه نادرست درباره اخراج پسر خداداد عزیزی از ایران
ادعای نادرست نماینده مجلس درباره اتباع غیرایرانی و یارانه‌ها
ویدیوی نادرست منتسب به قمه‌کشی دختران افغانستانی
ادعای بی‌اساسِ عقد مداح خامنه‌ای، با سه زن تایلندی در بانکوک
بج «نیل تا فرات» روی بازوی کماندوهای اسرائیلی؟
چکاندن آب پیاز و لیموترش در چشم آب مروارید را درمان نمی‌کند
لینک مقاله فکت‌نامه در وبسایت مجله تایم
کانال پادکست «هزارداستان بودجه» در کست‌باکس

Tuesday Sep 17, 2024

پادکست و مجموعه‌مقالات «واژه‌نامه دروغ‌پراکنی» به کلیدواژه‌هایی می‌پردازد که در گفتمان رسمی حکومت ایران برای انتشار ادعاهای بی‌مبنای خود استفاده می‌شود.این کلیدواژه‌ها طی چندین دهه به طور سیستماتیک از سوی مقامات ارشد و رسانه‌های دولتی ایران استفاده و به تدریج به بخشی جدایی‌ناپذیر از سازوکار انتشار اطلاعات نادرست در ایران تبدیل شده‌اند.در نتیجه این کلیدواژه‌ها نقش تعیین‌کننده‌ای در تبلیغ باورهای نادرست و غیرمستند در جامعه ایران داشته‌اند، تا جایی که نه تنها بر حامیان حکومت ایران، بلکه به‌طور غیرمستقیم بر ادبیات منتقدان و مخالفان نیز تأثیر گذاشته است.در قسمت سوم از سری‌پادکست‌های «واژه‌نامه دروغ‌پراکنی» به عبارتی پرداخته ایم که بارها از زبان مقامات حکومت ایران شنیده‌ایم: «تحلیلگران می‌گویند».یک سنت بسیار رایج در تبلیغات حکومتی ایران، انتساب ادعاهای بی‌مبنا به منابع مبهم است. این منابع اغلب، تحلیلگران یا دانشمندان غربی هستند و معمولا آدرس دقیقی هم ندارند. ارجاع به «مستنداتی» از این نوع، در ادبیات رهبر جمهوری اسلامی ایران نیز نمود واضحی دارد. درحقیقت به نظر می‌رسد که او، با وجود مواضع ضد غربی خود، همواره به نوعی آرزوی تایید شدن از طرف غربی‌ها را داشته است.نسبت دادن روایت‌های عجیب به شخصیت‌های خارجی، گذشته از تبلیغات سیاسی، در تبلیغات مذهبی هم کاربرد گسترده‌ای دارد.در این پادکست، مثال‌ها و موارد مختلفی از نحوه استفاده حکومت ایران از این عبارت را مرور کرده‌ایم و گفته‌ایم که چرا و چطور برای بسیاری از ادعاهای خود از عناوینی مثل «یک تحلیلگر گفت» یا «تحلیلگران می‌گویند» بهره می‌گیرند.پادکست «واژه‌نامه دروغ‌پراکنی» به همراه مقاله مرتبط با آن، هر دو هفته یک‌بار چهارشنبه‌ها در پادگیرها و سایت فکت‌نامه منتشر خواهد شد. برای شنیدن این پادکست‌ها اسم «فکت‌نامه» را در اپلیکشین‌های پادکست جستجو کنید.
نسخه متنی قسمت سوم پادکست واژه‌نامه دروغ‌پراکنی در سایت فکت‌نامه

ام‌البنین

Thursday Sep 12, 2024

Thursday Sep 12, 2024

در قسمت ۱۸۰ پادکست فکت‌نامه ابتدا به خبرها درباره هک گسترده سیستم بانکی ایران، سالگرد کشته شدن مهسا امینی و یک فکت‌چک بنزینی اشاره کردیم.
در ادامه، به بهانه اظهارنظری از صادق بیت سیاح، ورزشکار ایرانی، درباره متن و حواشی حذف او از پارالمپیک پاریس که در روزهای اخیر پربحث شده بود، صحبت کرده‌ایم.
سهم شرکت‌ها و اشخاص وابسته به بانک آینده از تسهیلات این بانک، موضوع دیگری است که به درستی‌سنجی ادعایی درباره آن پرداختیم.
یک بازداشت امنیتی در ترکیه طی هفته قبل در رسانه‌های ایران بازتاب داشت، اما خبر برخی از این رسانه‌ها با یک اشتباه در تیترهایشان همراه بود.
یکی از ادعاهای نادرست پرتکرار درباره جنبش سبز و اعتراضات سال ۸۸، اخیرا در یک مناظره باز هم مطرح شد که ما آن را درستی‌سنجی کردیم و در این قسمت درباره آن توضیح داده‌ایم.
ادعای نادرستی درباره جدا کردن یک نوزاد از مادرش و همچنین یک خبر درست درباره تعداد روزهای تعطیل در سال تحصیلی جدید، از موضوعات دیگر پادکست این هفته هستند.
ماجرای اشتباه پرحاشیه یک فرمانده ارتش آمریکا و برکناری او نیز در سوژه دیگری است که در قسمت ۱۸۰ به آن پرداخته‌ایم.
در بخش مرور کامنت‌ها به دغدغه چند مخاطب درباره موضوع مهاجران افغانستانی در ایران نیز اشاره کردیم و توضیحاتی درباره آن دادیم.
 
00:01:41 مقدمه
00:07:55 بیت سیاح در پارالمپیک توکیو «پرچم» ام‌البنین نشان نداد
00:18:28 سهم شرکت‌های زیرمجموعه بانک آینده از تسهیلات
00:23:50 بازداشت تسهیل‌کننده مالی موساد در ترکیه
00:28:26 ادعای نادرست کتاب سایه عقاب‌ها درباره سناتور مک‌کین و جنبش سبز
00:39:16 خبر نادرست درباره جدا کردن کودک متولد خارج از ازدواج از مادرش
00:45:21 سال تحصیلی ۰۴-۱۴۰۳ چند روز تعطیلی دارد؟
00:48:24 تغییر فرمانده آمریکایی به‌خاطر نصب برعکس دوربین اسلحه
00:55:14 کامنت‌ها
 
پادکست فکت‌نامه را فرهاد و رضا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر و دبیر تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. گفت‌وگوهای هفتگی آنان بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی،‌ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.
هیلا نیکو، کاورهای پادکست را طراحی می‌کند، باربد بیات، موسیقی پادکست را ساخته و افشین صدری، شان جم و نادر صمدی به همراه نیوشا و آرین کار تهیه و تولید این قسمت را بر عهده داشته‌اند.
پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید.
فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم یا در این هفته در سایت فکت‌نامه منتشر کرده‌ایم:
فهرست و تعریف نشان‌های فکت‌نامه
ویدئوهای آموزشی مکتب‌خانه
بیت سیاح در پارالمپیک توکیو «پرچم» ام‌البنین نشان نداد
سهم شرکت‌های زیرمجموعه بانک آینده از تسهیلات
بازداشت تسهیل‌کننده مالی موساد در ترکیه
ادعای نادرست کتاب سایه عقاب‌ها درباره سناتور مک‌کین و جنبش سبز
خبر نادرست درباره جدا کردن کودک متولد خارج از ازدواج از مادرش
سال تحصیلی ۰۴-۱۴۰۳ چند روز تعطیلی دارد؟
تغییر فرمانده آمریکایی به‌خاطر نصب برعکس دوربین اسلحه
خاطره‌ای که در کتاب کلینتون نیست!
ادعای شاخ‌دار ارتباط داعش با دموکرات‌های آمریکا
بررسی و تحلیل کارزار دیس‌اینفورمیشین جمهوری اسلامی در اعتراضات ۱۴۰۱
مستند «روایت‌های موازی»
مستند «دروغ‌پراکنی برای حفظ حجاب»
مستند «دروغ‌های حکومتی در اعتراضات ۱۴۰۱»
ابهام‌های «گزارش» دادسرا درباره نحوه کشته شدن مهسا امینی
ادعای شاخ‌دار فرمانده انتظامی تهران بزرگ درباره تغییر لباس مهسا امینی
تحلیل کارزار #مهسا_امینی در توییتر
کانال پادکست «هزارداستان بودجه» در کست‌باکس

Wednesday Sep 11, 2024

شرایط صندوق‌های بازنشستگی در ایران بحرانی است؛ بحران ناترازی صندوق‌ها روز به روز تشدید و هزینه تامین مالی صندوق‌ها برای بودجه روز به روز تشدید می‌شود. امسال بودجه صندوق‌های بازنشستگی یک و نیم برابر کل کسری بودجه‌ای است مهم‌ترین عامل وجود تورم مزمن در ایران است. 
در هفتمین قسمت پادکست هزارداستان بودجه، سراغ «صندوق‌های بازنشستگی» رفته‌ایم. درباره عمق بحران، دلایل آن، فساد و بی‌انضباطی‌های مالی و مسائل دیگری صحبت کرده‌ایم که مشکل ناترازی صندوق‌های بازنشستگی در ایران را تبدیل به یک ابربحران اقتصادی، اجتماعی و سیاسی کرده است. 
هزارداستان بودجه، کار مشترک فکت‌نامه و رادیو فردا؛ پادکستی برای بازخوانی ماجراهای شنیدنی در لابلای تبصره‌ها، بندها و ردیف‌های بودجه.
هزارداستان بودجه در کست‌باکس
هزارداستان بودجه در سایت رادیو فردا
سایت‌ ایران‌بودجه
قانون بودجه ۱۴۰۳ 
گزارش پایگاه داده‌های باز ایران درباره بحران صندوق‌های بازنشستگی

Image

Title

This is the description area. You can write an introduction or add anything you want to tell your audience. This can help listeners better understand your podcast.

Copyright 2021 All rights reserved.

Podcast Powered By Podbean

Version: 20240731