فکت‌نامه | Factnameh

ام‌البنین

در قسمت ۱۸۰ پادکست فکت‌نامه ابتدا به خبرها درباره هک گسترده سیستم بانکی ایران، سالگرد کشته شدن مهسا امینی و یک فکت‌چک بنزینی اشاره کردیم.
در ادامه، به بهانه اظهارنظری از صادق بیت سیاح، ورزشکار ایرانی، درباره متن و حواشی حذف او از پارالمپیک پاریس که در روزهای اخیر پربحث شده بود، صحبت کرده‌ایم.
سهم شرکت‌ها و اشخاص وابسته به بانک آینده از تسهیلات این بانک، موضوع دیگری است که به درستی‌سنجی ادعایی درباره آن پرداختیم.
یک بازداشت امنیتی در ترکیه طی هفته قبل در رسانه‌های ایران بازتاب داشت، اما خبر برخی از این رسانه‌ها با یک اشتباه در تیترهایشان همراه بود.
یکی از ادعاهای نادرست پرتکرار درباره جنبش سبز و اعتراضات سال ۸۸، اخیرا در یک مناظره باز هم مطرح شد که ما آن را درستی‌سنجی کردیم و در این قسمت درباره آن توضیح داده‌ایم.
ادعای نادرستی درباره جدا کردن یک نوزاد از مادرش و همچنین یک خبر درست درباره تعداد روزهای تعطیل در سال تحصیلی جدید، از موضوعات دیگر پادکست این هفته هستند.
ماجرای اشتباه پرحاشیه یک فرمانده ارتش آمریکا و برکناری او نیز در سوژه دیگری است که در قسمت ۱۸۰ به آن پرداخته‌ایم.
در بخش مرور کامنت‌ها به دغدغه چند مخاطب درباره موضوع مهاجران افغانستانی در ایران نیز اشاره کردیم و توضیحاتی درباره آن دادیم.
 
00:01:41 مقدمه
00:07:55 بیت سیاح در پارالمپیک توکیو «پرچم» ام‌البنین نشان نداد
00:18:28 سهم شرکت‌های زیرمجموعه بانک آینده از تسهیلات
00:23:50 بازداشت تسهیل‌کننده مالی موساد در ترکیه
00:28:26 ادعای نادرست کتاب سایه عقاب‌ها درباره سناتور مک‌کین و جنبش سبز
00:39:16 خبر نادرست درباره جدا کردن کودک متولد خارج از ازدواج از مادرش
00:45:21 سال تحصیلی ۰۴-۱۴۰۳ چند روز تعطیلی دارد؟
00:48:24 تغییر فرمانده آمریکایی به‌خاطر نصب برعکس دوربین اسلحه
00:55:14 کامنت‌ها
 
پادکست فکت‌نامه را فرهاد و رضا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر و دبیر تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. گفت‌وگوهای هفتگی آنان بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی،‌ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.
هیلا نیکو، کاورهای پادکست را طراحی می‌کند، باربد بیات، موسیقی پادکست را ساخته و افشین صدری، شان جم و نادر صمدی به همراه نیوشا و آرین کار تهیه و تولید این قسمت را بر عهده داشته‌اند.
پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید.
فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم یا در این هفته در سایت فکت‌نامه منتشر کرده‌ایم:
فهرست و تعریف نشان‌های فکت‌نامه
ویدئوهای آموزشی مکتب‌خانه
بیت سیاح در پارالمپیک توکیو «پرچم» ام‌البنین نشان نداد
سهم شرکت‌های زیرمجموعه بانک آینده از تسهیلات
بازداشت تسهیل‌کننده مالی موساد در ترکیه
ادعای نادرست کتاب سایه عقاب‌ها درباره سناتور مک‌کین و جنبش سبز
خبر نادرست درباره جدا کردن کودک متولد خارج از ازدواج از مادرش
سال تحصیلی ۰۴-۱۴۰۳ چند روز تعطیلی دارد؟
تغییر فرمانده آمریکایی به‌خاطر نصب برعکس دوربین اسلحه
خاطره‌ای که در کتاب کلینتون نیست!
ادعای شاخ‌دار ارتباط داعش با دموکرات‌های آمریکا
بررسی و تحلیل کارزار دیس‌اینفورمیشین جمهوری اسلامی در اعتراضات ۱۴۰۱
مستند «روایت‌های موازی»
مستند «دروغ‌پراکنی برای حفظ حجاب»
مستند «دروغ‌های حکومتی در اعتراضات ۱۴۰۱»
ابهام‌های «گزارش» دادسرا درباره نحوه کشته شدن مهسا امینی
ادعای شاخ‌دار فرمانده انتظامی تهران بزرگ درباره تغییر لباس مهسا امینی
تحلیل کارزار #مهسا_امینی در توییتر
کانال پادکست «هزارداستان بودجه» در کست‌باکس

هزارداستان بودجه؛ قسمت هفتم - «بحران صندوق‌های بازنشستگی»

شرایط صندوق‌های بازنشستگی در ایران بحرانی است؛ بحران ناترازی صندوق‌ها روز به روز تشدید و هزینه تامین مالی صندوق‌ها برای بودجه روز به روز تشدید می‌شود. امسال بودجه صندوق‌های بازنشستگی یک و نیم برابر کل کسری بودجه‌ای است مهم‌ترین عامل وجود تورم مزمن در ایران است. 
در هفتمین قسمت پادکست هزارداستان بودجه، سراغ «صندوق‌های بازنشستگی» رفته‌ایم. درباره عمق بحران، دلایل آن، فساد و بی‌انضباطی‌های مالی و مسائل دیگری صحبت کرده‌ایم که مشکل ناترازی صندوق‌های بازنشستگی در ایران را تبدیل به یک ابربحران اقتصادی، اجتماعی و سیاسی کرده است. 
هزارداستان بودجه، کار مشترک فکت‌نامه و رادیو فردا؛ پادکستی برای بازخوانی ماجراهای شنیدنی در لابلای تبصره‌ها، بندها و ردیف‌های بودجه.
هزارداستان بودجه در کست‌باکس
هزارداستان بودجه در سایت رادیو فردا
سایت‌ ایران‌بودجه
قانون بودجه ۱۴۰۳ 
گزارش پایگاه داده‌های باز ایران درباره بحران صندوق‌های بازنشستگی

زایمان افغان‌ها در کرج

در ابتدای قسمت ۱۷۹ پادکست هفتگی فکت‌نامه، بعد از مقدمه، به سه ادعای نادرستی که در حاشیه بازداشت پاول دورف، مدیر و مالک پیام‌رسان تلگرام منتشر شده بود اشاره کردیم.
در ادامه ضمن مرور فکت‌چک مربوط به یک تجاوز انتقام‌جویانه در پاکستان، سابقه این مساله در پاکستان را هم بیان کردیم.
در روزهای گذشته، از ویدیوی کوتاه یک کارناوال در اسپانیا برداشت نادرستی شده بود که گزارش درستی‌سنجی مربوط به آن را در این اپیزود مرور کرده‌ایم.
یکی از ادعاهای پرحاشیه روزهای اخیر، آمار زایمان اتباع افغانستانی در کرج بود. در این قسمت از پادکست توضیح دادیم که صحبت‌های یک مقام بیمه سلامت در این باره چگونه به یک خبر تحریف‌شده تبدیل شد.
پس از آن، ادعای بی‌اساس ماهیگیری چینی‌ها در دریای خزر را مرور کردیم و سپس سراغ کامنت‌های مخاطبان رفتیم.
در بخش مرور کامنت‌ها، به یک توضیح ضروری درباره برخی نگرانی‌ها از حضور مهاجران افغانستانی در ایران اشاره کرده‌ایم.
 
00:00:58 مقدمه
00:04:52 اطلاعات نادرست حاشیه بازداشت موسس پیام‌رسان تلگرام
00:15:29 درباره تجاوز انتقام‌جویانه در پاکستان چه می‌دانیم؟
00:21:59 توصیف نادرست از ویدیوی یک کارناوال سالانه با حضور کودکان
00:27:04 خبر تحریف‌شده درباره آمار زایمان اتباع غیرایرانی در کرج
00:31:54 ادعای بی‌اساس ماهیگیری چینی‌ها در دریای خزر
00:37:20 کامنت‌ها
 
پادکست فکت‌نامه را فرهاد و رضا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر و دبیر تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. گفت‌وگوهای هفتگی آنان بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی،‌ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.
هیلا نیکو، کاورهای پادکست را طراحی می‌کند، باربد بیات، موسیقی پادکست را ساخته و افشین صدری، شان جم و نادر صمدی به همراه نیوشا و آرین کار تهیه و تولید این قسمت را بر عهده داشته‌اند.
پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید.
فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم یا در این هفته در سایت فکت‌نامه منتشر کرده‌ایم:
فهرست و تعریف نشان‌های فکت‌نامه
ویدئوهای آموزشی مکتب‌خانه
اطلاعات نادرست حاشیه بازداشت موسس پیام‌رسان تلگرام
درباره تجاوز انتقام‌جویانه در پاکستان چه می‌دانیم؟
توصیف نادرست از ویدیوی یک کارناوال سالانه با حضور کودکان
خبر تحریف‌شده درباره آمار زایمان اتباع غیرایرانی در کرج
ادعای بی‌اساس ماهیگیری چینی‌ها در دریای خزر
کانال پادکست «هزارداستان بودجه» در کست‌باکس

واژه‌نامه دروغ‌پراکنی: «مردم جهان» به سردمداری ما قیام کرده‌اند

پادکست و مجموعه‌مقالات «واژه‌نامه دروغ‌پراکنی» به کلیدواژه‌هایی می‌پردازد که در گفتمان رسمی حکومت ایران برای انتشار ادعاهای بی‌مبنای خود استفاده می‌شود.
این کلیدواژه‌ها طی چندین دهه به طور سیستماتیک از سوی مقامات ارشد و رسانه‌های دولتی ایران استفاده و به تدریج به بخشی جدایی‌ناپذیر از سازوکار انتشار اطلاعات نادرست در ایران تبدیل شده‌اند.
در نتیجه این کلیدواژه‌ها نقش تعیین‌کننده‌ای در تبلیغ باورهای نادرست و غیرمستند در جامعه ایران داشته‌اند، تا جایی که نه تنها بر حامیان حکومت ایران، بلکه به‌طور غیرمستقیم بر ادبیات منتقدان و مخالفان نیز تأثیر گذاشته است.
دومین قسمت از سری‌پادکست‌های «واژه‌نامه دروغ‌پراکنی» به «مردم جهان» و نحوه استفاده جمهوری اسلامی از این عبارت پرداخته‌ایم.
بسیاری از ادعاهای مسئولان ایرانی در مورد جهان، کلیدواژه «مردم جهان» را یدک می‌کشند؛ آمار و اخباری ساختگی که همواره بخش بسیار مهمی از تبلیغات رسمی حکومت جمهوری اسلامی را تشکیل داده‌اند.
هدف از تولید این خبرها، ایجاد این تصور در داخل بوده که وضعیت‌ مملکت، از مرفه‌ترین کشورهای جهان هم بهتر است، یا اینکه رهبران نظام، از همه رهبران دنیا تواناترند.
کارکرد مشخص این تصویرسازی، ایجاد نوعی رضایت کاذب بین اقشاری است که امکان دارد چنان خبرهایی را کم‌وبیش باور ‌کنند.
در این پادکست، مثال‌ها و موارد مختلفی از نحوه استفاده حکومت ایران از «مردم جهان» را مرور کرده‌ایم؛ مواردی که در اظهارات و ادعاهای طیف گسترده‌ای از مسئولان، از روح‌الله خمینی گرفته تا علی خامنه‌ای به چشم می‌خورد.
پادکست «واژه‌نامه دروغ‌پراکنی» به همراه مقاله مرتبط با آن، هر دو هفته یک‌بار چهارشنبه‌ها در پادگیرها و سایت فکت‌نامه منتشر خواهد شد.
نسخه متنی قسمت دوم پادکست واژه‌نامه دروغ‌پراکنی در سایت فکت‌نامه

درباره یک تعظیم

در ابتدا و انتهای قسمت ۱۷۸ پادکست هفتگی فکت‌نامه به بازداشت پاول دورف، مدیر پیام‌رسان تلگرام و خبرهای مربوط به آن اشاره کرده‌ایم که از جمله اخبار مهم این روزها محسوب می‌شود.
دو فکت‌چک مربوط به موضوعات جمعیتی، از جمله گزارش‌هایی هستند که در این پادکست به مرور آنها پرداختیم؛ نخست ادعایی شاخ‌دار درباره اینکه مهاجران افغانستانی به زودی به نژاد اول ایران تبدیل خواهند شد و دوم، برآوردی درباره جمعیت حال حاضر ایران که اثبات یا رد آن نیازمند دسترسی به یک آمار مهم است.
ادعای تکراری درباره فواید سینه‌زنی‌های مرسوم در عزاداری‌های مختلف، به ویژه محرم، از دیگر گزارش‌هایی است که در این قسمت پادکست مرور کرده‌ایم.
یک عکس قدیمی از دست دادن و تعظیم فردی در برابر محمدرضا شاه با این توضیح منتشر شده بود که آن فرد، پدر دونالد ترامپ است. درباره رد این ادعا و ماجرای اصلی آن عکس نیز در این پادکست صحبت کرده‌ایم.
 
00:00:56 مقدمه
00:04:13 ادعای شاخ‌دار درباره جمعیت مهاجران افغانستانی و رشد آن
00:09:47 آیا جمعیت ایران در حال حاضر ۹۱ میلیون نفر است؟‌
00:16:37 سینه‌زنی، کنسرت آمریکایی و کاهش غم و اضطراب
00:26:00 ادعای نادرست تعظیم پدر دونالد ترامپ در برابر شاه
00:30:37 ادعای تعلیق خرید ۸۰ جنگنده، به‌خاطر بازداشت پاول دورف
00:32:19 کامنت‌ها
 
پادکست این هفته را رزا، از اعضای تحریریه فکت‌نامه، اجرا کرده است. این پادکست بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی،‌ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.
هیلا نیکو، کاورهای پادکست را طراحی می‌کند، باربد بیات، موسیقی پادکست را ساخته و افشین صدری، شان جم و نادر صمدی به همراه نیوشا و آرین کار تهیه و تولید این قسمت را بر عهده داشته‌اند.
پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید.
فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم یا در این هفته در سایت فکت‌نامه منتشر کرده‌ایم:
فهرست و تعریف نشان‌های فکت‌نامه
ویدئوهای آموزشی مکتب‌خانه
ادعای شاخ‌دار درباره جمعیت مهاجران افغانستانی و رشد آن در ایران
آیا جمعیت ایران در حال حاضر ۹۱ میلیون نفر است؟‌
سینه‌زنی، کنسرت آمریکایی و کاهش غم و اضطراب
ادعای نادرست تعظیم پدر دونالد ترامپ در برابر شاه
ادعای تعلیق خرید ۸۰ جنگنده از فرانسه، به‌خاطر بازداشت پاول دورف
کانال پادکست «هزارداستان بودجه» در کست‌باکس

هزارداستان بودجه؛ قسمت ششم - «پروژه جمعیت»

«پروژه جمعیت» در ایران بیش از یک دهه پیش با دستور رهبر جمهوری اسلامی برای افزایش جمعیت کلید خورد و به سرعت تبدیل به یکی از کلان‌ترین و پرهزینه‌ترین پروژه‌های کلان در ایران شد. 
سالانه هزاران میلیارد تومان از منابع بودجه، با مشارکت نهادها و گروه‌های ذی‌نفع هوادار حکومت برای پیشبرد این پروژه هزینه می‌شود، اما نه‌تنها تغییری در روند تغییرات جمعیتی رخ نداده، بلکه طبق آمار رسمی روند نزولی شاخص‌های جمعیتی به نسبت قبل شتاب بیشتری پیدا کرده‌اند. 
در ششمین قسمت این پادکست درباره «پروژه جمعیت»، ابعاد و هزینه‌های آن و بعضی مسائل دیگر مربوط به این ماجرا صحبت کرده‌ایم. 
هزارداستان بودجه، کار مشترک فکت‌نامه و رادیو فردا؛ پادکستی برای بازخوانی ماجراهای شنیدنی در لابلای تبصره‌ها، بندها و ردیف‌های بودجه.
هزارداستان بودجه در کست‌باکس
هزارداستان بودجه در سایت رادیو فردا
سایت‌ ایران‌بودجه
قانون بودجه ۱۴۰۳ صفحات ۴، ۱۷، ۱۸، ۹۷، ۱۵۰، ۱۶۳، ۱۶۴، ۱۶۷ و ۱۶۸
گزارش بی‌بی‌سی درباره هدف‌گذاری دولت احمدی‌نژاد برای جمعیت ۱۵۰ میلیونی در سال ۸۹
اشاره عمومی خامنه‌ای به جمعیت ۱۵۰ میلیون نفری در مرداد ۱۳۹۰
چند نمونه از اطلاعات نادرست درباره جمعیت

باب اسفنجی و دانشمندان برتر

در ابتدای قسمت ۱۷۷ پادکست فکت‌نامه، پس از معرفی پادکست جدید «واژه‌نامه دروغ‌پراکنی» و مرور کوتاه چند خبر و ادعا، به سراغ فکت‌چک‌های هفته اخیر رفتیم.
دو ادعای مرتبط با گزینه‌های پیشنهادی کابینه مسعود پزشکیان را فکت‌چک کردیم؛ گزینه‌هایی که البته ساعاتی پیش از ضبط پادکست این هفته، همگی از مجلس رای اعتماد گرفتند؛ آن هم در پروسه‌ای که بی‌حاشیه نبود.
ادعای اول به رتبه علمی ستار هاشمی، وزیر ارتباطات، مربوط می‌شد و دومین ادعا نیز از سوی عبدالناصر همتی وزیر اقتصاد مطرح شده بود که هر دو را فکت‌چک کردیم.
در روزهای اخیر خبرها و ویدیوهایی منتشر شد که ادعا می‌کرد پلیس بریتانیا چند نفر را بخاطر پست‌هایی در شبکه‌های اجتماعی بازداشت کرده است. این موضوع را فکت‌چک کردیم و جداگانه درباره ادعا و ویدیوهایش صحبت کردیم.
یکی از مقام‌های شرکت توانیر درباره رشد مصرف برق در ایران آماری ارائه کرده بود که هرچند بی‌ربط با واقعیت نبود اما یک نکته مهم در آن نادیده گرفته شده بود.
یکی از پربحث‌ترین و پرحاشیه‌ترین موضوعات روزهای اخیر، درخواست مبینا نعمت‌زاده برای تحصیل بدون کنکور در رشته پزشکی بود. ادعایی که در یکی از برنامه‌های صداوسیما مطرح شده بود، باعث شد حواشی این مساله بیشتر شود. ما این ادعا را درستی‌سنجی کردیم.
آخرین فکت‌چک این هفته، مربوط به این ادعا بود که کارتون «باب اسفنجی» موجب به وجود آمدن یا تشدید عارضه نقص توجه و‌ تمرکز در کودکان می‌شود. در این پادکست درباره فکت‌چک این ادعا توضیح دادیم.
 
00:01:32 مقدمه
00:08:54 وزیر پیشنهادی ارتباطات در لیست «دو درصد محققان برتر جهان» است؟
00:22:23 بانک مرکزی چقدر ارز به بازار تزریق کرده‌است؟‌
00:28:24 رشد مصرف برق در ایران
00:31:58 بازداشت و حکم زندان به‌خاطر ایجاد تنفر نژادی در فیس‌بوک
00:38:36 درباره تحصیل مبینا نعمت‌زاده در رشته پزشکی چه می‌دانیم؟
00:47:47 باب اسفنجی و عارضه نقص توجه و‌ تمرکز
00:54:55 کامنت‌ها
 
پادکست فکت‌نامه را فرهاد و رضا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر و دبیر تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. گفت‌وگوهای هفتگی آنان بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی،‌ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.
هیلا نیکو، کاورهای پادکست را طراحی می‌کند، باربد بیات، موسیقی پادکست را ساخته و افشین صدری، شان جم و نادر صمدی به همراه نیوشا و آرین کار تهیه و تولید این قسمت را بر عهده داشته‌اند.
پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید.
فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم یا در این هفته در سایت فکت‌نامه منتشر کرده‌ایم:
فهرست و تعریف نشان‌های فکت‌نامه
ویدئوهای آموزشی مکتب‌خانه
وزیر پیشنهادی ارتباطات در لیست «دو درصد محققان برتر جهان» است؟
بانک مرکزی چقدر ارز به بازار تزریق کرده‌است؟‌
بازداشت و حکم زندان به‌خاطر ایجاد تنفر نژادی در فیس‌بوک
رشد مصرف برق در ایران
درباره تحصیل مبینا نعمت‌زاده در رشته پزشکی چه می‌دانیم؟
باب اسفنجی و عارضه نقص توجه و‌ تمرکز
تصویر جعلی روزنامه اطلاعات درباره تبریک محمدرضا شاه برای جدایی بحرین
کانال پادکست «هزارداستان بودجه» در کست‌باکس

واژه‌نامه دروغ‌پراکنی: «مردم» راضی‌اند گرانی بیشتر شود ولی حجاب باشد

پادکست و مجموعه‌مقالات «واژه‌نامه دروغ‌پراکنی» به کلیدواژه‌هایی می‌پردازد که در گفتمان رسمی حکومت ایران برای انتشار ادعاهای بی‌مبنای خود استفاده می‌شود. این کلیدواژه‌ها طی چندین دهه به طور سیستماتیک از سوی مقامات ارشد و رسانه‌های دولتی ایران استفاده و به تدریج به بخشی جدایی‌ناپذیر از سازوکار انتشار اطلاعات نادرست در ایران تبدیل شده‌اند.
در نتیجه این کلیدواژه‌ها نقش تعیین‌کننده‌ای در تبلیغ باورهای نادرست و غیرمستند در جامعه ایران داشته‌اند، تا جایی که نه تنها بر حامیان حکومت ایران، بلکه به‌طور غیرمستقیم بر ادبیات منتقدان و مخالفان نیز تأثیر گذاشته است.
نخستین قسمت از سری‌پادکست‌های «واژه‌نامه دروغ‌پراکنی» به واژه «مردم» و نحوه استفاده جمهوری اسلامی از این کلمه پرداخته‌ایم.
در طول چند دهه برخورد خشونت‌آمیز حکومت ایران با زنان بر سر حجاب، بویژه در سال‌های اخیر، چهره‌های حکومتی، تحمیل حجاب را از اهداف اصلی «مردم» دانسته‌اند.
آنها همچنین مدعی هستند که با وجود همه مشکلات «مردم» اصل نظام را قبول دارند. در پرونده هسته‌ای نیز بارها اعلام کرده‌اند که «مردم» مشکلی با تحریم‌ها ندارند و مایلند نظام، برنامه هسته‌ای را ادامه دهد.
در این پادکست، مثال‌ها و موارد بیشتری از نحوه استفاده حکومت ایران از «مردم» را مرور کرده‌ایم.
پادکست «واژه‌نامه دروغ‌پراکنی» به همراه مقاله مرتبط با آن، هر دو هفته یک‌بار چهارشنبه‌ها در پادگیرها و سایت فکت‌نامه منتشر خواهد شد.

جعلی‌ها؛ از فرانسه تا بنگلادش

در ابتدای قسمت ۱۷۶ پادکست هفتگی فکت‌نامه بعد از اشاره به چند خبر مهم این روزها، درستی‌سنجی خبری را مرور کردیم که ادعا می‌کرد دستور خامنه‌ای برای حمله به اسرائیل بعد از کشته شدن اسماعیل هنیه در تهران، باعث ریزش شدید در بازارهای سهام دنیا شده است؛ ادعایی که از ما نشان نادرست گرفت.
پررنگ‌ترین موضوع پادکست این هفته، سوژه‌های مرتبط با تحولات اخیر بنگلادش است. در این ارتباط چهار ویدیو را در دو گزارش مختلف درستی‌سنجی کردیم و همگی نشان‌های نادرست و شاخ‌دار گرفتند. در قسمت ۱۷۶ پادکست، این ویدیوها و دلایل فکت‌نامه برای رد ادعاهای مربوط به آن را مرور کرده‌ایم.
اخیرا تصویری ساختگی از یک نظرسنجی در کانال ۱۲ تلویزیون اسرائیل منتشر و به طور گسترده دست به دست شد که ادعا می‌کرد «تجاوز جنسی به اسرای فلسطینی» را به رأی گذاشته است؛ در حالی که چنین خبری صحت ندارد. درباره این موضوع در پادکست صحبت کرده‌ایم.
سوژه بعدی، استفاده از یک خبر قدیمی برای ساخت و انتشار یک اسکرین‌شاتِ ساختگی است؛ خبری که از تجاوز گروهی چند مهاجر افغانستانی در یک روستا طی روزهای اخیر حکایت داشت اما در اصل و ابعاد خبر، تاریخ آن و جعل صفحه خبری منتسب به ایرنا، دستکاری گسترده‌ای انجام شده بود.
پیش از مرور کامنت‌ها نیز فکت‌چک یه تصویر جعلی دیگر را مرور کردیم که ادعا می‌کرد رئیس‌جمهور فرانسه و محافظش در حال بوسیدن لب‌های یکدیگر هستند. 
 
00:01:31 مقدمه
00:06:08 فرمان حمله خامنه‌ای به اسرائیل، بر بازارهای سهام تاثیر گذاشت؟
00:13:21 ادعای شاخ‌دار فروش زنان هندو در بنگلادش به عنوان برده
00:19:53 چند ویدیوی نادرست مرتبط با رویدادهای اخیر بنگلادش
00:28:55 ادعای شاخ‌دار نظرسنجی درباره تجاوز جنسی به اسرای فلسطینی در اسرائیل
00:32:45 جعل و بازنشر یک خبر قدیمی درباره مهاجران افغانستانی
00:38:55 تصویر جعلی بوسه مکرون و محافظ شخصی‌اش روی قایق
00:43:07 کامنت‌ها
 
پادکست فکت‌نامه را فرهاد و رضا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر و دبیر تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. گفت‌وگوهای هفتگی آنان بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی،‌ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.
هیلا نیکو، کاورهای پادکست را طراحی می‌کند، باربد بیات، موسیقی پادکست را ساخته و افشین صدری، شان جم و نادر صمدی به همراه نیوشا و آرین کار تهیه و تولید این قسمت را بر عهده داشته‌اند.
پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید.
فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم یا در این هفته در سایت فکت‌نامه منتشر کرده‌ایم:
فهرست و تعریف نشان‌های فکت‌نامه
ویدئوهای آموزشی مکتب‌خانه
فرمان حمله رهبر جمهوری اسلامی به اسرائیل، بر بازارهای سهام تاثیر گذاشت؟
ادعای شاخ‌دار فروش زنان هندو در بنگلادش به عنوان برده
چند ویدیوی نادرست مرتبط با رویدادهای اخیر بنگلادش
ادعای شاخ‌دار نظرسنجی درباره تجاوز جنسی به اسرای فلسطینی در اسرائیل
جعل و بازنشر یک خبر قدیمی درباره مهاجران افغانستانی
تصویر جعلی بوسه مکرون و محافظ شخصی‌اش روی قایق
کانال پادکست «هزارداستان بودجه» در کست‌باکس
لینک نظرخواهی آنلاین فکت‌نامه

هزارداستان بودجه؛ قسمت پنجم - «هر دست که دادند از آن دست گرفتند»

در بودجه سالانه کشور دو بار به مالیات «آستان قدس رضوی» اشاره شده. یک بار در بخش منابع و درآمدها با عنوان «مالیات شرکت‌ها و موسسات اقتصادی وابسته به آستان قدس» و دومی در بخش مصارف و هزینه‌ها با عنوان «استرداد مالیات شرکت‌ها و موسسات اقتصادی وابسته به آستان قدس». 
در پنجمین قسمت پادکست هزارداستان بودجه، سراغ قصه عجیب و بده‌وبستان مالیاتی آستان و قدس و سایر بنگاه‌هیا بزرگ اقتصادی رفتیم که همگی زیر نظر رهبر جمهوری اسلامی اداره می‌شوند و با صلاحدید او از پرداخت مالیات معاف شده‌اند.
هزارداستان بودجه، کار مشترک فکت‌نامه و رادیو فردا؛ پادکستی برای بازخوانی ماجراهای شنیدنی در لابلای تبصره‌ها، بندها و ردیف‌های بودجه.
هزارداستان بودجه در کست‌باکس
هزارداستان بودجه در سایت رادیو فردا
سایت‌ ایران‌بودجه
قانون بودجه ۱۴۰۳ صفحات ۳۳، ۱۴۶، ۱۵۰ و ۱۶۶
توضیحات ابراهیم رئیسی درباره مالیات آستان قدس
فکت‌چک گفته‌های ابراهیم رئیسی درباره مالیات آستان قدس
فکت‌چک ادعای نماینده مجلس درباره مالیات شرکت‌های زیرمجموعه رهبر