فکت‌نامه | Factnameh

واژه‌نامه دروغ‌پراکنی: «مردم جهان» به سردمداری ما قیام کرده‌اند

پادکست و مجموعه‌مقالات «واژه‌نامه دروغ‌پراکنی» به کلیدواژه‌هایی می‌پردازد که در گفتمان رسمی حکومت ایران برای انتشار ادعاهای بی‌مبنای خود استفاده می‌شود.
این کلیدواژه‌ها طی چندین دهه به طور سیستماتیک از سوی مقامات ارشد و رسانه‌های دولتی ایران استفاده و به تدریج به بخشی جدایی‌ناپذیر از سازوکار انتشار اطلاعات نادرست در ایران تبدیل شده‌اند.
در نتیجه این کلیدواژه‌ها نقش تعیین‌کننده‌ای در تبلیغ باورهای نادرست و غیرمستند در جامعه ایران داشته‌اند، تا جایی که نه تنها بر حامیان حکومت ایران، بلکه به‌طور غیرمستقیم بر ادبیات منتقدان و مخالفان نیز تأثیر گذاشته است.
دومین قسمت از سری‌پادکست‌های «واژه‌نامه دروغ‌پراکنی» به «مردم جهان» و نحوه استفاده جمهوری اسلامی از این عبارت پرداخته‌ایم.
بسیاری از ادعاهای مسئولان ایرانی در مورد جهان، کلیدواژه «مردم جهان» را یدک می‌کشند؛ آمار و اخباری ساختگی که همواره بخش بسیار مهمی از تبلیغات رسمی حکومت جمهوری اسلامی را تشکیل داده‌اند.
هدف از تولید این خبرها، ایجاد این تصور در داخل بوده که وضعیت‌ مملکت، از مرفه‌ترین کشورهای جهان هم بهتر است، یا اینکه رهبران نظام، از همه رهبران دنیا تواناترند.
کارکرد مشخص این تصویرسازی، ایجاد نوعی رضایت کاذب بین اقشاری است که امکان دارد چنان خبرهایی را کم‌وبیش باور ‌کنند.
در این پادکست، مثال‌ها و موارد مختلفی از نحوه استفاده حکومت ایران از «مردم جهان» را مرور کرده‌ایم؛ مواردی که در اظهارات و ادعاهای طیف گسترده‌ای از مسئولان، از روح‌الله خمینی گرفته تا علی خامنه‌ای به چشم می‌خورد.
پادکست «واژه‌نامه دروغ‌پراکنی» به همراه مقاله مرتبط با آن، هر دو هفته یک‌بار چهارشنبه‌ها در پادگیرها و سایت فکت‌نامه منتشر خواهد شد.
نسخه متنی قسمت دوم پادکست واژه‌نامه دروغ‌پراکنی در سایت فکت‌نامه

درباره یک تعظیم

در ابتدا و انتهای قسمت ۱۷۸ پادکست هفتگی فکت‌نامه به بازداشت پاول دورف، مدیر پیام‌رسان تلگرام و خبرهای مربوط به آن اشاره کرده‌ایم که از جمله اخبار مهم این روزها محسوب می‌شود.
دو فکت‌چک مربوط به موضوعات جمعیتی، از جمله گزارش‌هایی هستند که در این پادکست به مرور آنها پرداختیم؛ نخست ادعایی شاخ‌دار درباره اینکه مهاجران افغانستانی به زودی به نژاد اول ایران تبدیل خواهند شد و دوم، برآوردی درباره جمعیت حال حاضر ایران که اثبات یا رد آن نیازمند دسترسی به یک آمار مهم است.
ادعای تکراری درباره فواید سینه‌زنی‌های مرسوم در عزاداری‌های مختلف، به ویژه محرم، از دیگر گزارش‌هایی است که در این قسمت پادکست مرور کرده‌ایم.
یک عکس قدیمی از دست دادن و تعظیم فردی در برابر محمدرضا شاه با این توضیح منتشر شده بود که آن فرد، پدر دونالد ترامپ است. درباره رد این ادعا و ماجرای اصلی آن عکس نیز در این پادکست صحبت کرده‌ایم.
 
00:00:56 مقدمه
00:04:13 ادعای شاخ‌دار درباره جمعیت مهاجران افغانستانی و رشد آن
00:09:47 آیا جمعیت ایران در حال حاضر ۹۱ میلیون نفر است؟‌
00:16:37 سینه‌زنی، کنسرت آمریکایی و کاهش غم و اضطراب
00:26:00 ادعای نادرست تعظیم پدر دونالد ترامپ در برابر شاه
00:30:37 ادعای تعلیق خرید ۸۰ جنگنده، به‌خاطر بازداشت پاول دورف
00:32:19 کامنت‌ها
 
پادکست این هفته را رزا، از اعضای تحریریه فکت‌نامه، اجرا کرده است. این پادکست بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی،‌ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.
هیلا نیکو، کاورهای پادکست را طراحی می‌کند، باربد بیات، موسیقی پادکست را ساخته و افشین صدری، شان جم و نادر صمدی به همراه نیوشا و آرین کار تهیه و تولید این قسمت را بر عهده داشته‌اند.
پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید.
فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم یا در این هفته در سایت فکت‌نامه منتشر کرده‌ایم:
فهرست و تعریف نشان‌های فکت‌نامه
ویدئوهای آموزشی مکتب‌خانه
ادعای شاخ‌دار درباره جمعیت مهاجران افغانستانی و رشد آن در ایران
آیا جمعیت ایران در حال حاضر ۹۱ میلیون نفر است؟‌
سینه‌زنی، کنسرت آمریکایی و کاهش غم و اضطراب
ادعای نادرست تعظیم پدر دونالد ترامپ در برابر شاه
ادعای تعلیق خرید ۸۰ جنگنده از فرانسه، به‌خاطر بازداشت پاول دورف
کانال پادکست «هزارداستان بودجه» در کست‌باکس

هزارداستان بودجه؛ قسمت ششم - «پروژه جمعیت»

«پروژه جمعیت» در ایران بیش از یک دهه پیش با دستور رهبر جمهوری اسلامی برای افزایش جمعیت کلید خورد و به سرعت تبدیل به یکی از کلان‌ترین و پرهزینه‌ترین پروژه‌های کلان در ایران شد. 
سالانه هزاران میلیارد تومان از منابع بودجه، با مشارکت نهادها و گروه‌های ذی‌نفع هوادار حکومت برای پیشبرد این پروژه هزینه می‌شود، اما نه‌تنها تغییری در روند تغییرات جمعیتی رخ نداده، بلکه طبق آمار رسمی روند نزولی شاخص‌های جمعیتی به نسبت قبل شتاب بیشتری پیدا کرده‌اند. 
در ششمین قسمت این پادکست درباره «پروژه جمعیت»، ابعاد و هزینه‌های آن و بعضی مسائل دیگر مربوط به این ماجرا صحبت کرده‌ایم. 
هزارداستان بودجه، کار مشترک فکت‌نامه و رادیو فردا؛ پادکستی برای بازخوانی ماجراهای شنیدنی در لابلای تبصره‌ها، بندها و ردیف‌های بودجه.
هزارداستان بودجه در کست‌باکس
هزارداستان بودجه در سایت رادیو فردا
سایت‌ ایران‌بودجه
قانون بودجه ۱۴۰۳ صفحات ۴، ۱۷، ۱۸، ۹۷، ۱۵۰، ۱۶۳، ۱۶۴، ۱۶۷ و ۱۶۸
گزارش بی‌بی‌سی درباره هدف‌گذاری دولت احمدی‌نژاد برای جمعیت ۱۵۰ میلیونی در سال ۸۹
اشاره عمومی خامنه‌ای به جمعیت ۱۵۰ میلیون نفری در مرداد ۱۳۹۰
چند نمونه از اطلاعات نادرست درباره جمعیت

باب اسفنجی و دانشمندان برتر

در ابتدای قسمت ۱۷۷ پادکست فکت‌نامه، پس از معرفی پادکست جدید «واژه‌نامه دروغ‌پراکنی» و مرور کوتاه چند خبر و ادعا، به سراغ فکت‌چک‌های هفته اخیر رفتیم.
دو ادعای مرتبط با گزینه‌های پیشنهادی کابینه مسعود پزشکیان را فکت‌چک کردیم؛ گزینه‌هایی که البته ساعاتی پیش از ضبط پادکست این هفته، همگی از مجلس رای اعتماد گرفتند؛ آن هم در پروسه‌ای که بی‌حاشیه نبود.
ادعای اول به رتبه علمی ستار هاشمی، وزیر ارتباطات، مربوط می‌شد و دومین ادعا نیز از سوی عبدالناصر همتی وزیر اقتصاد مطرح شده بود که هر دو را فکت‌چک کردیم.
در روزهای اخیر خبرها و ویدیوهایی منتشر شد که ادعا می‌کرد پلیس بریتانیا چند نفر را بخاطر پست‌هایی در شبکه‌های اجتماعی بازداشت کرده است. این موضوع را فکت‌چک کردیم و جداگانه درباره ادعا و ویدیوهایش صحبت کردیم.
یکی از مقام‌های شرکت توانیر درباره رشد مصرف برق در ایران آماری ارائه کرده بود که هرچند بی‌ربط با واقعیت نبود اما یک نکته مهم در آن نادیده گرفته شده بود.
یکی از پربحث‌ترین و پرحاشیه‌ترین موضوعات روزهای اخیر، درخواست مبینا نعمت‌زاده برای تحصیل بدون کنکور در رشته پزشکی بود. ادعایی که در یکی از برنامه‌های صداوسیما مطرح شده بود، باعث شد حواشی این مساله بیشتر شود. ما این ادعا را درستی‌سنجی کردیم.
آخرین فکت‌چک این هفته، مربوط به این ادعا بود که کارتون «باب اسفنجی» موجب به وجود آمدن یا تشدید عارضه نقص توجه و‌ تمرکز در کودکان می‌شود. در این پادکست درباره فکت‌چک این ادعا توضیح دادیم.
 
00:01:32 مقدمه
00:08:54 وزیر پیشنهادی ارتباطات در لیست «دو درصد محققان برتر جهان» است؟
00:22:23 بانک مرکزی چقدر ارز به بازار تزریق کرده‌است؟‌
00:28:24 رشد مصرف برق در ایران
00:31:58 بازداشت و حکم زندان به‌خاطر ایجاد تنفر نژادی در فیس‌بوک
00:38:36 درباره تحصیل مبینا نعمت‌زاده در رشته پزشکی چه می‌دانیم؟
00:47:47 باب اسفنجی و عارضه نقص توجه و‌ تمرکز
00:54:55 کامنت‌ها
 
پادکست فکت‌نامه را فرهاد و رضا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر و دبیر تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. گفت‌وگوهای هفتگی آنان بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی،‌ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.
هیلا نیکو، کاورهای پادکست را طراحی می‌کند، باربد بیات، موسیقی پادکست را ساخته و افشین صدری، شان جم و نادر صمدی به همراه نیوشا و آرین کار تهیه و تولید این قسمت را بر عهده داشته‌اند.
پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید.
فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم یا در این هفته در سایت فکت‌نامه منتشر کرده‌ایم:
فهرست و تعریف نشان‌های فکت‌نامه
ویدئوهای آموزشی مکتب‌خانه
وزیر پیشنهادی ارتباطات در لیست «دو درصد محققان برتر جهان» است؟
بانک مرکزی چقدر ارز به بازار تزریق کرده‌است؟‌
بازداشت و حکم زندان به‌خاطر ایجاد تنفر نژادی در فیس‌بوک
رشد مصرف برق در ایران
درباره تحصیل مبینا نعمت‌زاده در رشته پزشکی چه می‌دانیم؟
باب اسفنجی و عارضه نقص توجه و‌ تمرکز
تصویر جعلی روزنامه اطلاعات درباره تبریک محمدرضا شاه برای جدایی بحرین
کانال پادکست «هزارداستان بودجه» در کست‌باکس

واژه‌نامه دروغ‌پراکنی: «مردم» راضی‌اند گرانی بیشتر شود ولی حجاب باشد

پادکست و مجموعه‌مقالات «واژه‌نامه دروغ‌پراکنی» به کلیدواژه‌هایی می‌پردازد که در گفتمان رسمی حکومت ایران برای انتشار ادعاهای بی‌مبنای خود استفاده می‌شود. این کلیدواژه‌ها طی چندین دهه به طور سیستماتیک از سوی مقامات ارشد و رسانه‌های دولتی ایران استفاده و به تدریج به بخشی جدایی‌ناپذیر از سازوکار انتشار اطلاعات نادرست در ایران تبدیل شده‌اند.
در نتیجه این کلیدواژه‌ها نقش تعیین‌کننده‌ای در تبلیغ باورهای نادرست و غیرمستند در جامعه ایران داشته‌اند، تا جایی که نه تنها بر حامیان حکومت ایران، بلکه به‌طور غیرمستقیم بر ادبیات منتقدان و مخالفان نیز تأثیر گذاشته است.
نخستین قسمت از سری‌پادکست‌های «واژه‌نامه دروغ‌پراکنی» به واژه «مردم» و نحوه استفاده جمهوری اسلامی از این کلمه پرداخته‌ایم.
در طول چند دهه برخورد خشونت‌آمیز حکومت ایران با زنان بر سر حجاب، بویژه در سال‌های اخیر، چهره‌های حکومتی، تحمیل حجاب را از اهداف اصلی «مردم» دانسته‌اند.
آنها همچنین مدعی هستند که با وجود همه مشکلات «مردم» اصل نظام را قبول دارند. در پرونده هسته‌ای نیز بارها اعلام کرده‌اند که «مردم» مشکلی با تحریم‌ها ندارند و مایلند نظام، برنامه هسته‌ای را ادامه دهد.
در این پادکست، مثال‌ها و موارد بیشتری از نحوه استفاده حکومت ایران از «مردم» را مرور کرده‌ایم.
پادکست «واژه‌نامه دروغ‌پراکنی» به همراه مقاله مرتبط با آن، هر دو هفته یک‌بار چهارشنبه‌ها در پادگیرها و سایت فکت‌نامه منتشر خواهد شد.

جعلی‌ها؛ از فرانسه تا بنگلادش

در ابتدای قسمت ۱۷۶ پادکست هفتگی فکت‌نامه بعد از اشاره به چند خبر مهم این روزها، درستی‌سنجی خبری را مرور کردیم که ادعا می‌کرد دستور خامنه‌ای برای حمله به اسرائیل بعد از کشته شدن اسماعیل هنیه در تهران، باعث ریزش شدید در بازارهای سهام دنیا شده است؛ ادعایی که از ما نشان نادرست گرفت.
پررنگ‌ترین موضوع پادکست این هفته، سوژه‌های مرتبط با تحولات اخیر بنگلادش است. در این ارتباط چهار ویدیو را در دو گزارش مختلف درستی‌سنجی کردیم و همگی نشان‌های نادرست و شاخ‌دار گرفتند. در قسمت ۱۷۶ پادکست، این ویدیوها و دلایل فکت‌نامه برای رد ادعاهای مربوط به آن را مرور کرده‌ایم.
اخیرا تصویری ساختگی از یک نظرسنجی در کانال ۱۲ تلویزیون اسرائیل منتشر و به طور گسترده دست به دست شد که ادعا می‌کرد «تجاوز جنسی به اسرای فلسطینی» را به رأی گذاشته است؛ در حالی که چنین خبری صحت ندارد. درباره این موضوع در پادکست صحبت کرده‌ایم.
سوژه بعدی، استفاده از یک خبر قدیمی برای ساخت و انتشار یک اسکرین‌شاتِ ساختگی است؛ خبری که از تجاوز گروهی چند مهاجر افغانستانی در یک روستا طی روزهای اخیر حکایت داشت اما در اصل و ابعاد خبر، تاریخ آن و جعل صفحه خبری منتسب به ایرنا، دستکاری گسترده‌ای انجام شده بود.
پیش از مرور کامنت‌ها نیز فکت‌چک یه تصویر جعلی دیگر را مرور کردیم که ادعا می‌کرد رئیس‌جمهور فرانسه و محافظش در حال بوسیدن لب‌های یکدیگر هستند. 
 
00:01:31 مقدمه
00:06:08 فرمان حمله خامنه‌ای به اسرائیل، بر بازارهای سهام تاثیر گذاشت؟
00:13:21 ادعای شاخ‌دار فروش زنان هندو در بنگلادش به عنوان برده
00:19:53 چند ویدیوی نادرست مرتبط با رویدادهای اخیر بنگلادش
00:28:55 ادعای شاخ‌دار نظرسنجی درباره تجاوز جنسی به اسرای فلسطینی در اسرائیل
00:32:45 جعل و بازنشر یک خبر قدیمی درباره مهاجران افغانستانی
00:38:55 تصویر جعلی بوسه مکرون و محافظ شخصی‌اش روی قایق
00:43:07 کامنت‌ها
 
پادکست فکت‌نامه را فرهاد و رضا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر و دبیر تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. گفت‌وگوهای هفتگی آنان بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی،‌ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.
هیلا نیکو، کاورهای پادکست را طراحی می‌کند، باربد بیات، موسیقی پادکست را ساخته و افشین صدری، شان جم و نادر صمدی به همراه نیوشا و آرین کار تهیه و تولید این قسمت را بر عهده داشته‌اند.
پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید.
فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم یا در این هفته در سایت فکت‌نامه منتشر کرده‌ایم:
فهرست و تعریف نشان‌های فکت‌نامه
ویدئوهای آموزشی مکتب‌خانه
فرمان حمله رهبر جمهوری اسلامی به اسرائیل، بر بازارهای سهام تاثیر گذاشت؟
ادعای شاخ‌دار فروش زنان هندو در بنگلادش به عنوان برده
چند ویدیوی نادرست مرتبط با رویدادهای اخیر بنگلادش
ادعای شاخ‌دار نظرسنجی درباره تجاوز جنسی به اسرای فلسطینی در اسرائیل
جعل و بازنشر یک خبر قدیمی درباره مهاجران افغانستانی
تصویر جعلی بوسه مکرون و محافظ شخصی‌اش روی قایق
کانال پادکست «هزارداستان بودجه» در کست‌باکس
لینک نظرخواهی آنلاین فکت‌نامه

هزارداستان بودجه؛ قسمت پنجم - «هر دست که دادند از آن دست گرفتند»

در بودجه سالانه کشور دو بار به مالیات «آستان قدس رضوی» اشاره شده. یک بار در بخش منابع و درآمدها با عنوان «مالیات شرکت‌ها و موسسات اقتصادی وابسته به آستان قدس» و دومی در بخش مصارف و هزینه‌ها با عنوان «استرداد مالیات شرکت‌ها و موسسات اقتصادی وابسته به آستان قدس». 
در پنجمین قسمت پادکست هزارداستان بودجه، سراغ قصه عجیب و بده‌وبستان مالیاتی آستان و قدس و سایر بنگاه‌هیا بزرگ اقتصادی رفتیم که همگی زیر نظر رهبر جمهوری اسلامی اداره می‌شوند و با صلاحدید او از پرداخت مالیات معاف شده‌اند.
هزارداستان بودجه، کار مشترک فکت‌نامه و رادیو فردا؛ پادکستی برای بازخوانی ماجراهای شنیدنی در لابلای تبصره‌ها، بندها و ردیف‌های بودجه.
هزارداستان بودجه در کست‌باکس
هزارداستان بودجه در سایت رادیو فردا
سایت‌ ایران‌بودجه
قانون بودجه ۱۴۰۳ صفحات ۳۳، ۱۴۶، ۱۵۰ و ۱۶۶
توضیحات ابراهیم رئیسی درباره مالیات آستان قدس
فکت‌چک گفته‌های ابراهیم رئیسی درباره مالیات آستان قدس
فکت‌چک ادعای نماینده مجلس درباره مالیات شرکت‌های زیرمجموعه رهبر

ماجرای بوکسور الجزایری

یکی از مهمترین خبرهای روزهای اخیر، کشته شدن اسماعیل هنیه، از رهبران ارشد حماس، در تهران بود. در ابتدای قسمت ۱۷۵ پادکست فکت‌نامه به دو گزارشی اشاره کردیم که بی‌ارتباط به این موضوع نیست.
ابتدا فکت‌چک مربوط به عکس دستکاری‌شده‌ای از اسماعیل قاآنی را مرور کردیم. قاآنی فرمانده نیروی قدس سپاه است و برخی با انتشار این عکس به کنایه نوشتند که او از ترس اسرائیل با لباس مبدل تردد می‌کند.
به‌تازگی اینستاگرام در ترکیه مسدود شد و گمانه‌زنی‌هایی از ارتباط این تصمیم با حواشی بعد از کشته شدن هنیه مطرح شد؛ اما ما به آن نشان غیرقابل اثبات دادیم.
از پرحاشیه‌ترین اتفاقات اخیر، حرف و حدیث‌ها درباره جنسیت بوکسور الجزایری در المپیک پاریس بود و اینکه آیا «ایمان خلیف» ترنس‌جندری است که در مسابقات زنان شرکت می‌کند یا نه. فکت‌چک مربوط به این ادعاها را در این اپیزود مرور کرده‌ایم.
همزمان با انتشار گزارش‌هایی از قطعی برق در تهران و چندین شهر ایران، نموداری درباره مقایسه مصرف برق در ایران و چند کشور مورد توجه قرار گرفت که حاوی داده‌های نادرستی بود. توضیحات ما درباره این این نمودار را در این قسمت خواهید شنید.
دو عکس دیگر هم در این هفته دستمایه فکت‌چک‌های ما شد. تصویری که گفته می‌شد مربوط به تصرف محل اقامت نخست‌وزیر مستعفی بنگلادش و تخت‌خواب اوست، اما عکسی قدیمی و مربوط به سریلانکاست.
عکس بعدی، به بالا گرفتن تنش میان جمهوری اسلامی ایران و نیروهای تحت حمایت آن با اسرائیل برمی‌گردد. یک تصویر از نتانیاهو پخش و ادعا شد حزب‌الله لبنان آن را منتشر و او را تهدید کرده که کاملا در تیررس است. ما این عکس و ادعا را درستی‌سنجی کردیم.
همچنین از مخاطبان درخواست کرده‌ایم که در نظرخواهی آنلاین فکت‌نامه شرکت کنند و لینک آن را در توضیحات این قسمت گذاشته‌ایم.
 
00:01:34 مقدمه
00:03:43 عکس ساختگی اسماعیل قاآنی با حجاب
00:10:31 فیلتر شدن اینستاگرام در ترکیه
00:18:27 درباره ایمان خلیف، بوکسور الجزایری چه می‌دانیم؟
00:32:49 نمودار و آمارهای نادرست از مصرف برق ایران و چند کشور دیگر
00:39:00 عکس نادرست در مورد اعتراض‌های اخیر بنگلادش
00:42:03 عکس جعلی تهدید نتانیاهو
00:45:05 کامنت‌ها
 
پادکست فکت‌نامه را فرهاد و رضا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر و دبیر تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. گفت‌وگوهای هفتگی آنان بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی،‌ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.
هیلا نیکو، کاورهای پادکست را طراحی می‌کند، باربد بیات، موسیقی پادکست را ساخته و افشین صدری، شان جم و نادر صمدی به همراه نیوشا و آرین کار تهیه و تولید این قسمت را بر عهده داشته‌اند.
پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید.
فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم یا در این هفته در سایت فکت‌نامه منتشر کرده‌ایم:
فهرست و تعریف نشان‌های فکت‌نامه
ویدئوهای آموزشی مکتب‌خانه
عکس ساختگی اسماعیل قاآنی با حجاب
فیلتر شدن اینستاگرام در ترکیه
درباره ایمان خلیف، بوکسور الجزایری چه می‌دانیم؟
نمودار و آمارهای نادرست از مصرف برق ایران و چند کشور دیگر
عکس نادرست در مورد اعتراض‌های اخیر بنگلادش
عکس جعلی تهدید نتانیاهو
لینک نظرخواهی آنلاین فکت‌نامه
کانال پادکست «هزارداستان بودجه» در کست‌باکس

پاریس، تهران، تل‌آویو

در ابتدای قسمت ۱۷۴ پادکست هفتگی فکت‌نامه درباره دو خبر مهم این روزها توضیحاتی دادیم و سپس سراغ مرور فکت‌چک‌ها رفتیم.
ابتدا به مصاحبه یک نماینده مجلس شورای اسلامی درباره موضوع فیلترینگ پرداختیم؛ مصاحبه‌ای که کوتاه بود اما کلکسیونی از ادعاهای نادرست و شاخ‌دار را در خود داشت. 
در ادامه درستی‌سنجی یک ویدیوی پرحاشیه را مرور کردیم که مدعی بود پارتی افغانستانی‌ها در سعادت‌آباد تهران است اما توضیح دادیم که ادعای درستی نیست و اصل ماجرا چه بود.
خبرگزاری ایرنا این هفته چند ادعای نادرست و شاخ‌دار منتشر کرده بود. این خبرگزاری تقریبا همزمان با برگزاری افتتاحیه المپیک ۲۰۲۴ پاریس مدعی شده بود که امانوئل مکرون دستور داده حمل پرچم فلسطین در این المپیک ممنوع شود. این موضوع را فکت‌چک کردیم و در این پادکست اشاره کرده‌ایم.
ایرنا همچنین با انتشار عکسی قدیمی مدعی شده بود که مربوط به انفجار یک خودرو در تل‌آویو است و در گزارشی نیز ادعای رکوردشکنی دولت ابراهیم رئیسی در جذب سرمایه‌گذاری خارجی را مطرح کرده بود. مرور گزارش‌های هر دو موضوع را در این قسمت خواهید شنید.
رئیس کل بانک مرکزی به تازگی گفته بود ضریب جینی در ایران کاهش یافته و به کمترین میزان یک دهه اخیر رسیده است. ما با بیان یک توضیح ضروری درباره معنا و مفهوم ضریب جینی، به این ادعا نشان درست دادیم.
آخرین فکت‌چکی که در این قسمت پادکست مرور کرده‌ایم مربوط به یک ویدیوی طنز است که برخی گفته بودند به پخش مسابقات زنان در المپیک پاریس از شبکه سوم سیما مربوط می‌شود.
 
00:01:41 مقدمه
00:06:01 ادعای نادرست درباره عدم نقش مجلس در فیلترینگ
00:11:38 ویدیوی نادرست پارتی افغانستانی‌ها در سعادت آباد تهران
00:17:42 حمل پرچم فلسطین در المپیک پاریس ممنوع نیست
00:23:54 ادعای رئیس کل بانک مرکزی درباره کاهش ضریب جینی
00:29:19 استفاده ایرنا از عکسی قدیمی برای یک خبر مربوط به اسرائیل
00:32:16 آمار نادرست ایرنا درباره رکوردشکنی دولت رئیسی در سرمایه‌گذاری خارجی
00:36:31 ویدیوی طنز پخش مسابقات المپیک زنان از شبکه سه سیما
00:42:08 کامنت‌ها
 
پادکست این هفته فکت‌نامه را فرهاد و رزا اجرا کرده‌اند که به ترتیب سردبیر و عضو تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. گفت‌وگوهای هفتگی آنان بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی،‌ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.
هیلا نیکو، کاورهای پادکست را طراحی می‌کند، باربد بیات، موسیقی پادکست را ساخته و افشین صدری، شان جم و نادر صمدی به همراه نیوشا و آرین کار تهیه و تولید این قسمت را بر عهده داشته‌اند.
پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید.
فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم یا در این هفته در سایت فکت‌نامه منتشر کرده‌ایم:
فهرست و تعریف نشان‌های فکت‌نامه
ویدئوهای آموزشی مکتب‌خانه
ادعای نادرست درباره عدم نقش مجلس در فیلترینگ
ویدیوی نادرست پارتی افغانستانی‌ها در سعادت آباد تهران
حمل پرچم فلسطین در المپیک پاریس ممنوع نیست
ادعای رئیس کل بانک مرکزی درباره کاهش ضریب جینی
استفاده ایرنا از عکسی قدیمی برای یک خبر مربوط به اسرائیل
آمار نادرست ایرنا درباره رکوردشکنی دولت رئیسی در سرمایه‌گذاری خارجی
ویدیوی طنز پخش مسابقات المپیک زنان از شبکه سه سیما
گزارش فکت‌نامه درباره انیمیشن سیمپسون‌ها
کانال پادکست «هزارداستان بودجه» در کست‌باکس

هزارداستان بودجه؛ قسمت چهارم - «بودجه پنهان»

سال‌هاست هدفمندی یارانه‌ها یکی از منابع تامین مالی نهادهای مذهبی و تبلیغاتی، مانند صدا و سیما، بسیج، حوزه‌های علمیه، نمایندگی‌های ولی فقیه و ده‌ها سازمان و نهاد مذهبی و تبلیغاتی دیگر است؛ پولی که از سال ۱۳۹۰، با اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها از بودجه‌ عمومی کشور جدا شد تا به صورت یارانه مستقیم به مردم پرداخت شود؛ اما به مرور زمان تبدیل به حیاط خلوت بودجه و یکی از منابع تامین مالی نهادهایی شد که از بودجه عمومی بی‌نصیب نیستند. 
در چهارمین قسمت پادکست هزارداستان بودجه، سراغ داستان هدفمندی یارانه‌ها و آخرو عاقبت عجیب آن رفته‌ایم. 
هزارداستان بودجه، کار مشترک فکت‌نامه و رادیو فردا؛ پادکستی برای بازخوانی ماجراهای شنیدنی در لابلای تبصره‌ها، بندها و ردیف‌های بودجه.
هزارداستان بودجه در کست‌باکس
هزارداستان بودجه در سایت رادیو فردا
سایت‌ ایران‌بودجه
قانون بودجه ۱۴۰۰ جدول شماره ۱۷ صفحات ۳۵۱ تا ۳۵۸
قانون بودجه ۱۴۰۱، جدول ۲-۲۴ صفحات ۷۵ تا ۷۸
قانون هدفمندی یارانه‌ها (لینک بایگانی‌شده)